یادداشت مهمان؛
سهم دانش گردشگری در توسعه بازار توریسم ایران
به گزارش تور و گردشگری، در جهان امروز هیچ صنعتی بدون پشتوانه تولید دانش و تقویت داده های اطلاعاتی در حوزه های تخصصی توان نوآوری و تقویت قدرت رقابتی، ندارد.
به گزارش تور و گردشگری به نقل از مهر، بابک مغازه ای مدرس و تسهیلگر گردشگری در جوامع محلی و مشاور سرمایه گذاری گردشگری در یادداشتی که آنرا در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد نوشت: در جهان امروز هیچ صنعتی بدون پشتوانه تولید دانش و تقویت داده های اطلاعاتی در حوزه های تخصصی و تنوع بخشی به شاخه های علمی زیر مجموعه های خود، توان تاب آوری، نوآوری و تقویت قدرت رقابتی، نخواهد داشت.
صنعت گردشگری هم از این قاعده مستثنی نیست و دانش آکادمیک و تحصیلات دانشگاهی، تنوع زیر شاخه های علمی، تقویت بنیان های پژوهشی و توسعه داده های اطلاعاتی در علم گردشگری مقدمه تقویت و رونق بروندادهای عینی این دانش در زمینه عمل و نهایتا رونق بازار توریسم است.
با نگاه به بازار گردشگری ایران این سوال ذهن یک فعال گردشگری یا روزنامه نگار تخصصی این حوزه یا تسهیلگر و مدرس گردشگری را درگیر می کند که آیا رونق توریسم در یک کشور به قوت آکادمی های گردشگری مرتبط است؟
به بیان دیگر رونق گردشگری تا چه میزان به قدرت آموزشی و دانشگاهی در رشته های تخصصی گردشگری وابسته است و پیوستگی صنعت توریسم و دانشگاه چه دست آوردهایی در زمینه عمل دارد؟
پاسخ را با نگاه به فهم و ترویج مفهوم گردشگری در مقاطع ابتدایی آموزشی کشور پی می گیریم تا در ادامه به جنبه های مختلف صدمه پذیری بازار توریسم از حمایت های آکادمیک و نقصان ارتباط دانشگاه و این صنعت بپردازیم.
بر اساس پژوهش های انجام شده در ارتباط با نقش آموزش و پرورش در مدارس ایران بر توسعه مفاهیم گردشگری و نهایتا بهبود عملکرد در صنعت توریسم، به لحاظ مقطع و دوره تحصیلی بیشترین میزان آموزش و آگاهی بخشی در حوزه گردشگری در دوره ابتدایی و پایین ترین میزان هم در ارتباط با دوره متوسطه اول است.
ضمن این که به لحاظ محتوایی هم از مجموع ۱۴ سرفصل مطروحه در منابع درسی، بیشتر از ۱۴ درصد (معادل ۴۱ عنوان) در ارتباط با این مساله بوده و بعد از آن توجه به طبیعت و طبیعت گردی با ۴۱ درصد (چهل و چهار عنوان) در رتبه دوم قرار دارد.
پس از این دو مفهوم، مباحث در ارتباط با معرفی اهمیت سفر و جاذبه های مربوطه به گردشگری مذهبی و زیارتی با ۸ عنوان (حدود ۴۴ درصد)، گردشگری تاریخی – فرهنگی حدود ۴۴ درصد (۱ عنوان) و سفرهای بین المللی و جهانگردی با حدود ۵ درصد (۴ عنوان) در رتبه های بعدی قرار دارند.(مقاله تحلیلی بر نقش و جایگاه آموزش و پرورش در ارتقای سواد گردشگری: عیسی خواجوند احمدی؛ مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهاردهم / شماره اول / زمستان ۱۴۰۰).
با این توضیح مشخص است که در مقاطع تحصیلی پیش از دانشگاه، کشورمان چندان در ترویج دانش گردشگری و اثرات رونق آن بر افزایش درآمد سرانه ملی موفق نبوده و خلأ تقویت انگیزه برای ادامه تحصیل در رشته های گردشگری در سطح آکادمیک و دانشگاهی ملموس است. اما در دانشگاه وضع به چه ترتیبی است؟ به صورت کلی ما در ایران رشته ای به نام گردشگری نداریم؛ بلکه رشته هایی داریم که در ارتباط با امور گردشگری هستند. در ۴ مقطع می توانید این رشته ها را ادامه دهید. در مقطع کاردانی یا فوق دیپلم با گرایش کاردانی حرفه ای گردشگری در مقطع کارشناسی یا لیسانس با گرایش مدیریت گردشگری در مقطع کارشناسی ارشد یا فوق لیسانس با دو گرایش مدیریت جهانگردی گرایش بازاریابی جهانگردی و مدیریت جهانگردی گرایش برنامه ریزی توسعه جهانگردی در مقطع دکتری با گرایش مدیریت گردشگری
شما حتی می توانید در رشته های دیگری که در ارتباط با گردشگری می باشد هم تحصیل کنید. رشته هایی مانند رشته های جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، علوم اجتماعی و برنامه ریزی گردشگری، گردشگری مذهبی، مدیریت هتلداری و رشته کارآفرینی گردشگری.
تنوع رشته های دانشگاهی زیر عنوان کلی "گردشگری" همانطور که اشاره شد، محدود است. ما حتی از آکادمی های تخصصی گردشگری هم محروم هستیم که دانش را با کار عملی و دوره های مختلف کارآموزی ترکیب و دانش آموختگان را به مراکز خدمات گردشگری اعزام می کنند. البته رشته هایی چون هتلداری به نسبت سایر رشته های این حوزه، با کارآموزی و کار عملی آشنایی بیشتری دارند.
اما تنوع محدود رشته های تخصصی گردشگری و به شکلی قطع ارتباط کار عملی و دانش فراگرفته شده در این عرصه، تنها مشکل ما در این بحث نیست. مشکل دیگر نبود مشاغل متناظر با رشته های نام برده در کنار خیلی از زمینه های مغفول مانده گردشگری در سطح آموزشی و پروهشی است. به بیان دقیق تر ما برای فراگیران رشته مدیریت گردشگری شغل متناظری در بازار نداریم و فارغ التحصیلان این رشته ها بنا به توانمندی خود مشاغلی را در بازار کسب و بسیاری هم به زمینه ای غیر مرتبط جذب می شوند. درست برعکس رشته های مهندسی یا پزشکی که فارغ التحصیل، عنوان شغلی مشخصی هم در فضای کسب و کار دارد.
مشکل دیگر محدودیت بازار خدمات گردشگری به واسطه عدم رونق و فقدان سرمایه گذاری های ضروری است که طبیعتاً جذب فارغ التحصیلان رشته های گردشگری را هم محدود می کند، این یعنی صدها فارغ التحصیل متقاضی یک شغل در بازار کسب و کار.
طبیعتاً توسعه زیرساخت های خدماتی و رفاهی و گردشگری و تنوع بخشی به زیرمجموعه های گردشگری و فعال کردن هر نوعی از گردشگری، از گردشگری طبیعت، تا گردشگری درمان، از گردشگری کودک تا گردشگری فرهنگی، از گردشگری ورزشی تا گردشگری تاریخی و ده ها مدل دیگر، زیرساخت های مختص خویش را ایجاب می کند و تنوع در خدمات یعنی تعدد فرصت های شغلی و نهایتا افزایش درآمدهای ملی.
مشکل دیگر اینست که راه اندازی کسب و کارهای مختلف گردشگری، دریافت مجوزهای اصولی و رسمی، راه اندازی و فعال کردن ستون های اصلی گردشگری یعنی هتل ها، اقامتگاه ها، آژانس های مسافرتی، راهنماهای گردشگری و سیستم های خدمات رفاهی در ایران احتیاج به مدرک تخصصی ندارد و لزوماً از فارغ التحصیلان تخصصی گردشگری بهره نمی گیرد.
به راحتی میتوان با یک مدرک کارشناسی در هر رشته ای راهنمای گردشگری شد یا آژانس تأسیس کرد یا هتل بعنوان یک واحد بسیار تخصصی و حرفه ای در حوزه اقامت را تأسیس و فعال کرد. عدم بهره گیری از مشاوران تحصیل کرده گردشگری در طراحی و ساخت سازه ها و عرضه خدمات متنوع گردشگری خود اثرات بارزی در نابهنجاری سرویس دهی متناسب با خواست گردشگر امروزی و ابراز وجود در بازار جهانی توریسم و جذب میلیاردها دلار درآمد دارد.
فقدان هر نوع آمارگیری و آماردهی در ارتباط با میزان جذب فارغ التحصیلان گردشگری در واحدها و زیرساخت های تخصصی گردشگری خود معضل دیگر است. بعنوان نمونه آماری در دست نیست که چند درصد از راهنمایان گردشگری فعال در کشور، تحصیل کرده یکی از رشته های دانشگاهی گردشگری هستند یا چند درصد از مدیران هتل ها دانش تخصصی دارند و...
در این میان قطع ارتباط کامل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بعنوان نهاد مادر و صاحب نظر در این عرصه با بدنه دانشگاهی برای تربیت دانش آموختگان حرفه ای به منظور ساخت بازار حرفه گردشگری و تقویت توان رقابتی ایران در سطح جهانی با اتکا به وجود ظرفیتهای متنوع بالقوه در سرزمین ایران، هم دردناک است و هم سوال برانگیز.
فهم غیبت ایران در بازار جهانی گردشگری بواسطه همه این کاستی، دشوار نیست.
منبع: ttma.ir
این پست تور و گردشگری را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان تور و گردشگری در مورد این مطلب