تخریب مسجد سیچان ضربه ای به هویت و تاریخ اصفهان
تور و گردشگری: تور و گردشگری: در حالی که اصفهان خودرا برای میزبانی از 130 شهر تاریخی جهان آماده می کند، تخریب یکی از مساجد قدیمی محله سیچان در قلب این شهر، نگرانی های زیادی را برانگیخته است.
خبرگزاری مهر - گروه استانها – کورش دیباج: در صورتیکه اصفهان خودرا برای میزبانی از ۱۳۰ شهر تاریخی جهان در سال ۲۰۲۷ آماده می کند و هم زمان مساجد تاریخی و حتی معاصر این شهر درحال ثبت جهانی هستند، تخریب یکی از مساجد قدیمی محله سیچان در قلب این شهر، نگرانی های زیادی را برانگیخته است. مسجد سیچان، که فراتر از کارکرد عبادی خود، به عنوان یک نماد فرهنگی، معنوی و زیباشناختی برای اصفهان و مردم این محله شناخته می شد، در اقدامی جنجالی تخریب شد. در حالی که اصفهان به عنوان شهری با هویت غنی و میراث جهانی شناخته می شود، چنین اقدامی موجب ایجاد سوالات زیادی درباره ی سیاست های شهری و نحوه مدیریت میراث فرهنگی در این شهر شده است. چگونه در شهری که میزبان نشست های بین المللی میراث فرهنگی است، این تخریب رخ می دهد؟ عکس مسجد سیچان پیش از تخریب
تخریب مسجد سیچان، لطمه به تاریخ معماری و هویت زیباشناسی شهر اصفهان
سیدرضا حسینی، معمار و پژوهشگر میراث فرهنگی، درباب این تخریب به خبرنگار مهر می گوید: «تخریب مسجد سیچان فقط یک حادثه نیست. این تصمیم نه فقط به تاریخ معماری اصفهان ضربه می زند، بلکه به هویت معنوی و زیباشناختی این شهر لطمه می زند. در حقیقت، این مسجد جزو آن دسته از بناهایی بود که ارتباط مستقیمی با روح و زندگی روزمره مردم داشت. معماری مسجد سیچان نه فقط نمایانگر سبک معماری محلی است، بلکه بیان کننده یک زبان گویای فرهنگی است که در دل بافت شهری اصفهان جای داشت.»
وی ادامه می دهد: «هر مسجد در حقیقت یک مجموعه فرهنگی است که تنها از نظر عبادی اهمیت ندارد. مسجد سیچان، با تزئینات زیبا و سردری که نشان دهنده تاریخچه غنی این محله بود، جزو آثار فاخر معماری شهری محسوب می شد. زمانی که این بنا تخریب می شود، نه فقط یک اثر معماری از بین می رود، بلکه بخش زیادی از هویت معنوی و فرهنگی یک محله هم با آن از دست می رود. تخریب چنین بناهایی در حالی اتفاق می افتد که شهر اصفهان درحال آماده سازی خود برای میزبانی از شهرهای تاریخی جهان است و این تناقضی آشکار است.»
حسینی در نهایت به سوال بزرگ تری اشاره می کند: «آیا تنها معیار برای صیانت از آثار تاریخی و فرهنگی، ثبت ملی آنها است؟ مسجد سیچان نه فقط از نظر معماری، بلکه از جنبه معنوی و هویتی برای مردم محله و حتی اصفهان نشینان اهمیت داشت. بجای تخریب، باید آنرا به عنوان یک میراث زنده فرهنگی نگهداری و تقویت می کردیم.»
آیا ارزش یک بنا فقط به قدمت و ثبت آن در لیست آثار ملی بستگی دارد؟
مینا رضایی، فعال میراث فرهنگی که خود از نزدیک در جریان این تخریب قرار داشت، در اینباره به خبرنگار مهرمی گوید: «تخریب مسجد سیچان، در نگاه اول شاید از نظر حقوقی توجیه شود، چونکه این مسجد در لیست میراث ملی ثبت نشده بود. اما آیا این مساله به این مفهوم است که چنین بناهایی فاقد ارزش معنوی و فرهنگی هستند؟ آیا می توانیم بسادگی بگوییم چون این مسجد بطور رسمی ثبت نشده، تخریب آن مشکلی ندارد؟»
وی ادامه می دهد: «یک سوال اساسی این است که آیا ارزش یک بنا فقط به قدمت و ثبت آن در لیست آثار ملی بستگی دارد؟ مسجد سیچان یک نماد از هویت اجتماعی و فرهنگی مردم این منطقه بود. این مسجد، با تزئینات ویژه و طراحی خاص خود، نه فقط کارکرد مذهبی داشت، بلکه برای مردم محله به عنوان یک فضای اجتماعی و فرهنگی هم اهمیت زیادی داشت. تخریب چنین بناهایی موجب لطمه به حافظه جمعی مردم می شود و سبب می شود که نسل های آینده نتوانند ارتباط معنوی خودرا با تاریخ و هویت فرهنگی شان برقرار کنند.»
این فعال میراث فرهنگی در ادامه تصریح می کند: «یکی از چالش های بزرگ این است که وقتی چنین بناهایی بدون هیچ توجهی به ارزش های معنوی و زیباشناختی شان تخریب می شوند، ما نمی توانیم ادعای صیانت از میراث فرهنگی را داشته باشیم. در حقیقت، این مساله نشان دهنده یک بی توجهی گسترده به حفظ آثار فرهنگی است. این در شرایطی است که اصفهان به عنوان شهری با میراث جهانی شناخته می شود و در آستانه میزبانی از نشست های جهانی است.»
با تخریب مسجد سیچان قسمتی از هویتمان را گرفتند
مردم محله سیچان نیز در واکنش به تخریب مسجد به شدت معترض هستند. یکی از اهالی که در کنار مسجد بزرگ شده است، با ناراحتی به خبرنگار مهرمی گوید: «مسجد سیچان برای ما فراتر از یک ساختمان بود. این مسجد جایی بود که ما نه فقط برای نماز، بلکه برای اجتماع، برای گفتگو، برای حفظ ارتباطات محلی به آن مراجعه می کردیم. حالا که قسمتی از آنرا از دست داده ایم، احساس می نماییم قسمتی از تاریخ و هویت مان را از دست داده ایم.»
وی ادامه می دهد: «این مسجد با کاشی های آبی زیبا و سردر که در آن نوشته شده بود ‘فادخلوها سلام’، نمادی از تاریخ و فرهنگ اصفهان بود. تخریب آن نه فقط لطمه به معماری تاریخی این محله وارد کرده است، بلکه به معنویت و فرهنگ مردم این منطقه نیز ضربه زده است. اگر چنین بنایی تخریب می شود، پس چرا باید به تاریخ و فرهنگ مان اهمیت دهیم؟»
یکی دیگر از اهالی محله با انتقاد شدید از این مبادرت به خبرنگار مهرمی گوید: «چطور ممکنست در شهری که خودرا مرکز میراث جهانی می داند، چنین تخریبی اتفاق بیفتد؟ ما به عنوان مردم محله احساس می نماییم که ارزش های فرهنگی ما نادیده گرفته شده است. این مسجد برای ما قسمتی از هویت معنوی و اجتماعی مان بود، و حالا این بخش از ما نابود شده است.»
این اقدامات تخریبی نشان دهنده خوب نبودن اصفهان برای میزبانی از شهرهای تاریخی جهان است
رضا کرمی، اصفهان شناس و پژوهشگر تاریخ معماری، در این حوزه به خبرنگار مهرمی گوید: «اصفهان شهری است که نه فقط به لحاظ تاریخی، بلکه به لحاظ معنوی و زیباشناختی اهمیت بسیاری دارد. مسجد سیچان، با تمام سادگی اش، قسمتی از هویت این شهر بود. تخریب آن، در حقیقت نشان دهنده بی توجهی به ارزش های فرهنگی و معنوی این شهر است. این مسجد می توانست نمادی از تحول معماری ایرانی-اسلامی و قسمتی از تاریخ اصفهان باشد.»
وی می افزاید: «اگر اصفهان می خواهد در سال ۲۰۲۷ به عنوان میزبان مجمع شهرهای تاریخی جهان شناخته شود، باید اقدامات عملی در راستای حفظ این آثار انجام دهد. تخریب مسجد سیچان نه فقط ضربه ای به تاریخ محله سیچان، بلکه به هویت فرهنگی و زیباشناختی اصفهان وارد می نماید. چنین تخریب هایی تنها نشان دهنده بی توجهی به تاریخ و فرهنگ این شهر است و می توان نتیجه گرفت با این اقدامات تخریبی اصفهان میزبان خوبی برای میزبانی از شهرهای تاریخی جهان نیست.»
بر اساس صحبت های کارشناسان و مردم محلی می توان نتیجه گرفت تخریب مسجد سیچان، فراتر از یک اقدام تخریبی ساده، به یک علامت سوال بزرگ تبدیل گشته است. در شهری که خودرا به عنوان میراث دار تاریخ و فرهنگ جهانی معرفی می کند و در آستانه میزبانی از شهرهای تاریخی جهان است، چنین تصمیماتی نه فقط ضربه ای به هویت معنوی مردم اصفهان می زند، بلکه بسادگی از کنار ارزش های فرهنگی و زیباشناختی آن عبور می کند. اصفهان نیازمند توجه بیشتر به صیانت از میراث فرهنگی و معماری خود است تا در جهانی که میراث فرهنگی بالاتر از هر زمان دیگری در کانون توجه قرار دارد، بتواند هویت خودرا حفظ کند.
این پست تور و گردشگری را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان تور و گردشگری در مورد این مطلب