تپه ۷۵۰۰ ساله قشلاق غرقاب شده است
به گزارش تور و گردشگری، سرپرست هیأت دیرینه شناسی تپه قشلاق بیجار استان کردستان اظهار داشت: چهارمین فصل پژوهش میدانی در تپه ۷۵۰۰ ساله قشلاق انجام شد دامنه های این تپه مهم به دلیل آبگیری سد تالوار غرقاب شده است.
به گزارش تور و گردشگری به نقل از مهر، مهناز شریفی ضمن اشاره به این که بر مبنای جستجوهای دیرینه شناسی روستای قشلاق، بیشتر از ۱۴ متر انباشت فرهنگی را داراست، خاطرنشان کرد: آغاز استقرار در این روستا به هزاره پنجم پیش از میلاد بازمی گردد، با این وجود در این محوطه رگه هایی از فرهنگ های دوره حاجی فیروز و اواخر هزاره ششم پیش از میلاد مشاهده می شود. آغاز هزاره پنجم پیش از میلاد با فرهنگ دالما شناخته می شود که یکی از پیچیده ترین فرهنگ های قبل از تاریخ به حساب می آید که گستره وسیع فرهنگی در نقاط مختلف دارد.
این دیرینه شناس با اشاره به اینکه متأسفانه دامنه های این تپه مهم به دلیل آبگیری سد تالوار غرقاب شده و تنها رأس تپه در دسترس قرار دارد اضافه کرد: در این کاوش بقایای معماری، سفالینه های منقوش و مخطط دالما، مهره های تزئینی و ابزارهای سنگی به دست آمد. مطالعه مواد فرهنگی این محوطه ارتباط نزدیک ساکنان بیجار را با شرق زاگرس مرکزی در دره های کنگاور از یک سو و ارتباط با فرهنگ های حوضه دریاچه ارومیه و همینطور مناسبات فرهنگی با ساکنان شمال بین النهرین و شرق آناتولی را از دیگر سو نشان داده است.
شریفی یکی از مهم ترین نکاتی که در کاوش لایه های باستانی این تپه مشاهده شد را شواهد زمین لغزش و یا نشست زمین دانست که در نوع خود جالب توجه بوده و تابحال از جستجوهای دیرینه شناسی به ندرت به دست آمده است.
وی با اشاره به اینکه تپه قشلاق حدود ۹ متر انباشت عصر مس و سنگ قدیم و ۵ متر انباشت مس و سنگ جدید را داراست اظهار داشت: در تپه قشلاق تاثیر مولفه های طبیعی و بومی منطقه بر شاخصه های فرهنگی مشاهده می شود: ۱- استفاده از گچ در الحاقات معماری و اندود کردن کف منازل و انباری ها. همینطور از گچ بعنوان ماده ای برای تثبیت و استقامت بخشی خمره های درون بافت معماری استفاده شده است. ۲- با عنایت به این که منطقه نیمه استپی است، اما انطباق زیستی و وابستگی اقتصادی به سه عنصر همزمان دامداری، شکار، ماهیگیری و کشاورزی مشاهده می شود.۳- استفاده گسترده از منابع زیست محیط منطقه در قشلاق کاملا مشهود است. نه تنها شکار حیوانات درشت جثه انجام می شده است بلکه در کنار آن از خرگوش، روباه، خوک، لاک پشت و ماهی هم استفاده شده است.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی اضافه کرد: سنگ های ابسیدین کشف شده، مبین ارتباطات تجاری با حوضه دریاچه وان ترکیه است که این ابزارها از آن منطقه وارد تپه قشلاق بیجار شده اند. در قشلاق چند نمونه سفال گونه عبید هم به دست آمده که آزمایشات پتروگرافی، XRF و XRD مبین تعلق آنها به بین النهرین است و این موارد نشان دهنده مراودات تجاری قشلاق به دنیای پیرامون بودهدو این امر نشان دهنده اینست که قشلاق علاوه بر این که مرکز تجاری محسوب می شده، یک مرکز ارتباطی با دیگر نقاط هم بوده است و با مناطق بسیار دور همچون آناتولی و بین النهرین مناسباتی داشته است که این جایگاه سبب پایداری، استمرار و استقرار این سکونتگاه شده است.
وی خاطرنشان ساخت که در جستجوهای فصل سوم قشلاق مهرهای مسطح و اولین مهر استوانه ای به دست آمده که نشان دهنده نظام مالکیت و شبکه محلی نظام مبادلاتی است، مهرهای قشلاق نشانگر نوعی رتبه بندی اجتماعی (مالکیت های فردی و ظهور طبقه اشرافی) است و ظهور اولیه پیچیدگی های اجتماعی و اقتصادی را نشان داده است.
شریفی اظهارکرد: یکی از علل فروپاشی روستای قشلاق بیجار را شاید بتوان در بحث های زیست محیطی جستجو کرد؛ به نظر می آید وجود کانسارهای گچ و مس در بافت زمین منطقه و به تبع وجود فلزات سنگین و سمی در زیست بوم منطقه، در دراز مدت مانعی عمده در تشکیل جوامع مترقی و پرجمعیت و در نهایت فروپاشی زیستگاهی در قبل از تاریخ در منطقه بوده است. میزان آلودگی برخی چشمه های آب منطقه به فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک و کادمیوم که بقایای آن در استخوان های حیوانات ۷۰۰۰ سال پیش و استخوان های حال حاضر منطقه شناخته شده است، می تواند بعنوان عاملی در جهت عدم شکوفایی فرهنگی و فرو پاشی جمعیتی در این منطقه در بیشتر دوره ها مطرح باشد.
وی اظهار داشت: با عنایت به این که دره تالوار هم از لحاظ زمین شناسی دارای شرایط ویژه ای است که به شکل طبیعی زمینه آلودگی توسط برخی فلزات سنگین را فراهم نموده است، ازاین رو این آلودگی از راه زنجیره غذایی به جانوران و انسان ها نفوذ کرده و مانع از رشد جمعیت در این دره شده است. ازاین رو از اصلی ترین عوامل فروپاشی زیستگاهی در این دره، می تواند همین عامل قلمداد شود.
منبع: ttma.ir
این پست تور و گردشگری را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان تور و گردشگری در مورد این مطلب